Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest celem dla wielu dłużników, którzy nie radzą sobie ze swoimi zobowiązaniami finansowymi. Postępowanie upadłościowe pozwalające ogłosić upadłość konsumencką jest rozwiązaniem pozytywnym dla dużej części dłużników, jednakże nie dla wszystkich. Bywają sytuacje, że upadłość konsumencka może zaszkodzić dłużnikowi.
Wszechobecne w mediach oraz w życiu codziennym informacje o upadłości konsumenckiej są często błędne lub po prostu nieprecyzyjne. Niniejszy artykuł ostatecznie objaśnia kto może ogłosić upadłość konsumencką a kto powinien jej unikać. Nie zawsze decydować będą tylko kwestie formalne wynikające z ustawy Prawo upadłościowe.
Upadłość konsumencka – co to jest?
Upadłość konsumencka, to instytucja prawa przewidziana w postępowaniu upadłościowym. Jest ona przeznaczona dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej a będących w stanie niewypłacalności. Niewypłacalność dłużnika oznacza nieregulowanie wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Ogłoszenie upadłości osoby fizycznej często nazywane również bankructwem jest de facto procesem oddłużenia dłużnika. Efektem tego postępowania ma być przede wszystkim oddłużenie, a nie windykacja. Oczywiście musi zostać zachowany pewien balans między możliwościami spłaty długów przez dłużnika a tym co przekracza jego zdolności finansowe. Umorzenie długów jest możliwe, ale nie będzie punktem wyjścia w każdej sprawie. Będzie to efekt końcowy po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.
Bardzo ważną informacją jest fakt, że po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej upadły/dłużnik traci zarząd nad własnym majątkiem, który w całości wchodzi do masy upadłości. Upadłość konsumencka wiąże się nierozerwalnie z procesem likwidacji majątku dłużnika. Prawo upadłościowe uznaje etap likwidacji majątku upadłego za obligatoryjny i mający duże znaczenie dla postępowania o upadłość konsumencką. Likwidacja majątku to nie jedyna uciążliwość dla dłużnika. Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej następuje ustalenie planu spłaty wierzycieli, czyli ratalnego harmonogramu spłaty wierzycieli.
Upadłość konsumencka, to szansa na znaczne umorzenie zobowiązań upadłego, jednakże ustalenia planu spłaty wierzycieli również należy się spodziewać.
Upadłość konsumencka – kto może złożyć wniosek a kto powinien unikać upadłości konsumenckiej
Jak już wskazałem powyżej upadłość konsumencka przeznaczona jest tylko i wyłącznie dla konsumentów. Wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie może złożyć przedsiębiorca.
Upadłość konsumencką sąd ogłosi tylko dla osoby niewypłacalnej, czyli takiej która nie spłaca swojego zadłużenia. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest możliwe wobec osoby, która jest wypłacalna, ale przewiduje, że w bliskiej przyszłości może mieć problemy z regulowaniem wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Okres nieregulowania zobowiązań powinien wynosić minimum trzy miesiące.
Bardzo ważne, to pamiętać, że nie tylko kwestie formalne decydują o możliwości złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Niestety ta kwestia jest często zaniedbywana nie tylko przez dłużników, ale również ich pełnomocników. Dłużnik chcąc uniknąć spłacania długów wybiera ogłoszenie upadłości osoby fizycznej zaciskając na sobie pętle problemów zamiast ją luzować lub zrzucać.
Wniosku o upadłość konsumencką nie powinna składać osoba, która w ostatnich 3 latach przed dniem złożenia wniosku zbyła jakiś składnik majątkowy. Każda czynność prawna dotycząca rozporządzania majątkiem dłużnika (zbycie, obciążenie) w ostatnim roku przed dniem złożenia wniosku o upadłość jest z mocy prawa nieważna. Powyżej roku syndykowi masy upadłościowej będzie przysługiwało powództwo o uznanie danej czynności za bezskuteczną (skarga pauliańska) wobec masy upadłościowej.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej powinien być składany po konsultacji z adwokatem , który specjalizuje się w prawie upadłościowym. Źle przygotowany wniosek o upadłość konsumencką może skutkować tym, że sąd zdecyduje się oddalić wniosek lub dłużnik może mieć liczne konsekwencje prawne ze skargą pauliańską na czele.
Bankructwo osoby fizycznej nie jest również przeznaczone dla osób mających długi alimentacyjne oraz wynikające z wyroków karnych (np. grzywny, naprawienie szkody).
Fakt powstania zadłużenia lub niewypłacalności wskutek rażącego niedbalstwa albo winy dłużnika nie jest przeciwwskazaniem do upadłości konsumenckiej. Natomiast, spowoduje zapewne „gorsze” warunki postępowania upadłościowego. Przykładowo okres planu spłaty wierzycieli na pewno będzie dłuższy niż trzy lata, a tym samym mniejsze będą kwoty potencjalnych umorzeń.
Upadłość konsumencka – przedsiębiorca
Często w literaturze Internetu można znaleźć publikacje próbujące dowodzić, że proces upadłości konsumenckiej jest przeznaczony również dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Takie tezy to efekt brak pełnej wiedzy z zakresu prawa upadłościowego.
W momencie składania wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej dłużnik nie może być przedsiębiorcą, czyli nie może prowadzić działalności gospodarczej. Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej przez przedsiębiorcę będzie skutkowało odrzuceniem wniosku.
Inna sytuacja jest, gdy wniosek o upadłość konsumencką składa osoba, która prowadziła działalność gospodarczą, ale w momencie składania wniosku owa działalność jest już zamknięta i wyrejestrowana z CEiDG. Długi związane z działalnością gospodarczą również podlegają umorzeniu w toku postępowania upadłościowego w przedmiocie upadłości konsumenckiej. Tyczy się to również zobowiązań publiczno-prawnych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego.
Upadłość konsumencka jest przeznaczona dla konsumentów, nawet jeśli kiedyś byli przedsiębiorcami.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jako element ochrony systemowej dłużników
Ustawodawca przewidział upadłość konsumencką jako jedyne systemowe rozwiązanie problemów finansowych dłużnika będącego konsumentem w sytuacji kiedy staje się on niewypłacalny.
Upadłość konsumencka jest narzędziem do oddłużenia upadłego, jednakże należy owe narzędzie dobrze wykorzystać. Doświadczenia z ostatnich lat ukazują, że upadłość konsumencką próbują osiągnąć nawet osoby, które mają skomplikowaną i nie jasną historię zaciągania zobowiązań. Oczywiście prawo upadłościowe niezabrania składania wniosków takim osobom, jednakże istnieje spore ryzyko, że takie postępowanie przyniesie więcej problemów niż zysków.
Idee ustawodawcy zaczynają odbiegać coraz bardziej od tego jak społeczeństwo postrzega i wykorzystuje upadłość konsumencką. Takie zjawisko jest niebezpieczne dla upadłych oraz całego systemu opartego o oddłużanie poprzez upadłość konsumencką.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma być celem pośrednim, gdyż najważniejsze jest oddłużenie. Taki cel jednak osiągnąć mogą tylko Ci którzy dobrze przygotują się do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Upadłość konsumencka to poważna instytucja prawa i wymaga odpowiedniej wiedzy, aby przynieść upadłemu korzyść. Warto dobrze przemyśleć swoje działania, a przede wszystkim poradzić się kogoś kto ma odpowiednią wiedzę i doświadczenie.
